Ο Ηράκλειτος, διήγαγε μονήρη βίο. Εισήγαγε την έννοια του Λόγου, ο οποίος κυριαρχεί επί των πάντων, «είναι κοινός» και θα ήταν δυνατόν να είναι αντιληπτός από τους πολλούς, εάν δεν υφίστατο ο κίνδυνος της υποκειμενικότητας. Ο Λόγος αποτελεί την ευθεία οδό για την προσέγγιση του Είναι και την αποκάλυψη του όντως Είναι. Για την ανθρώπινη ψυχή ο Ηράκλειτος διατείνεται ότι είναι αδύνατον να προσεγγίσει ο άνθρωπος τα όριά της από οιανδήποτε οδό και αν προσπαθήσει, καθ’ όσον είναι ανόρια και άμετρα. Η ψυχή έχει όλες τις δυνατότητες για μία σταθερή ανοδική πορεία εφόσον θα αναζητήση την αλήθεια. Η ψυχή παράλληλα δεν ζωοποιεί μόνο το σώμα αλλά επιβάλλει τον αυτοέλεγχο και καθιστά εφικτή τη λογική θεώρηση των πραγμάτων. Η ψυχή, η οποία εξαρτάται ακόμη από τις σωματικές καταστάσεις παραμένει «υγρά» και ποδαγωγείται εύκολα. Η απαλλαγμένη από τα πάθη ψυχή καθίσταται «ξηρά» και δύναται να ανέλθει στη σφαίρα της σοφίας και της αρετής. Ο Ηράκλειτος υποστηρίζει, ότι υφίσταται αρμονία μεταξύ αντιθέτων καταστάσεων. Έτσι, η προς τα άνω και η προς τα κάτω φερομένη οδός είναι μία και έχει την ιδία διάσταση, η αρχή και το τέλος ενός κύκλου συμπίπτουν στο ίδιο σημείο. Συχνά ο Ηράκλειτος εκφράζει ένα μοναδικό μυστικισμό λέγοντας, ότι η φύση αγαπά να κρύβει τα μυστικά της και ότι η μυστική αρμονία είναι ισχυρότερη της εκφρασμένης. Ακόμη ισχυρίζεται ότι «οι αθάνατοι είναι θνητοί και οι θνητοί αθάνατοι, οι πρώτοι ζουν τον θάνατον των και οι δεύτεροι πεθαίνουν διά της ζωής των». Κατά τον Ηράκλειτο τα πάντα είναι σε διαρκή ροή, όπως τα ύδατα ενός ποταμού, από τα οποία βεβαίως είναι εύλογο, ότι «δεν είναι δυνατόν ο άνθρωπος να βραχεί δύο φορές». Εν τούτοις παντού και πάντοτε υπάρχει αρμονία, καθοριζομένη από το Λόγο, ο οποίος κατευθύνει τα πάντα, εγκαθιστώντας ένα αρμονικό δυναμικό ισοζύγιο, το οποίο ενοποιεί τα πάντα και τα καθιστά «έν», χωρίς παράλληλα να υποθάλπει την στατικότητα, καθ’ όσον διά μέσου της συνεχούς διαπλοκής ύλης και ενεργείας αναπτύσσεται η «καλλίστη αρμονία» και επέρχεται η ιδανική ισορροπία μεταξύ όλων των αντιτιθεμένων και αντίρροπων τάσεων. Το πυρ, και το φως που εκπηγάζει από αυτό, αποτελεί την ουσιώδη αρχή όλων των στοιχείων σε ένα χώρο ανακυκλώσεως των πάντων, εντός ενός χρόνου, ο οποίος σαν παιδί παίζει ζατρίκιο, σε μία κορύφωση παντοδυναμίας του πυρός και του φωτός, από το οποίο όλα εκκινούν και στο οποίο όλα καταλήγουν. Ο Λόγος, η Αλήθεια, η Φύσις, και το Αιώνιον είναι κατά τον Ηράκλειτο οι υπαρξιακές διαστάσεις δια μέσω των οποίων αποκαλύπτεται το Είναι. Η επίδραση των αρχών του Ηρακλείτου, o οποίος εξερχόμενος από τη δίνη της μελαγχολίας ανέρχεται στην αρμονία του Λόγου και εισέρχεται στη χώρα του Φωτός, είναι τεραστία στους σύγχρονους του και στους μεταγενέστερους φιλοσόφους. Οι αρχές του ξαναζωντάνεψαν αναλυτικότερα από τα τέλη του δεκάτου ενάτου αιώνα στα πλαίσια της συστηματοποίησης, ανάλυσης και απλούστευσης αυτών από τους διαμορφωτές της υπαρξιακής φιλοσοφίας.
Σε μετάφραση, απόσπασμα από την περίληψη της Πηγής
+ - 