Ουσίες και Εγκέφαλος

^[1]. Πρόλογος
^[2]. Αλκοόλ
^[3]. Νικοτίνη
^[4]. Κάνναβη
^[5]. Αμφεταμίνες
^[6]. Ηρωίνη
^[7]. Κοκαΐνη
^[8]. Βασικές γνώσεις νευροφαρμακολογίας
^[9]. ΜΙΑ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕ ΨΥΧΟΔΗΛΩΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
^[10]. Η θεραπεία του καρκίνου με Κάνναβη και Κανναβινοειδή (Νέα δεδομένα)

^[1]. Πρόλογος

Σκοπός του παρόντος είναι η ενημέρωση εκείνων που δεν τους επιτρέπεται να δράσουν όπως η ουσιαστική φύση του ανθρώπου προστάζει και επιλέγουν άλλους τρόπους εκτόνωσης ή καταστολής της ψυχικής τους ενεργητικότητας… αλλά επίσης εκείνων που ψάχνουν τρόπους για να διευρύνουν την αντιληπτικότητα τους.

Θα ήταν βέβαια ιδιαίτερου ενδιαφέροντος να συμπεριλάβουμε στις ουσίες και τα νοητικά δηλητήρια με τα οποία τροφοδοτείται ο εγκέφαλος του ανθρώπου από την ώρα που γεννιέται, αλλά θα ξεφεύγαμε από το στόχο του παρόντος και θα καταλήγαμε στο έγκλημα της σύγχρονης παιδείας.
Πρέπει όμως να αναφέρουμε ότι ως παράγοντας τα νοητικά δηλητήρια αποτελούν την βάση πάνω στην οποία χτίζεται ο αυτοκαταστροφικός ψυχισμός που συνοδεύει κυρίως τις βαριές μορφές εξάρτησης. Η εξάρτηση από τις εθιστικές ψυχοτρόπες ουσίες είναι μια πολυπαραγοντική διαταραχή στη γένεση της οποίας συμβάλουν βιολογικοί, ψυχολογικοί και κοινωνικοί παράγοντες.

Η χρήση ψυχοδραστικών ουσιών είναι ένα σύνθετο φαινόμενο με προεκτάσεις από την Μοριακή και Κυτταρική Βιολογία έως, την Ψυχιατρική και Κοινωνιολογία που αποτελεί τη συνισταμένη της αλληλεπίδρασης του ατόμου, των ουσιών και της κοινωνίας. Το κοινωνικό κόστος της χρήσης και των συναφών διαταραχών είναι υψηλό λόγω του μεγάλου αριθμού πασχόντων, της προσβολής νέων ηλικιών, της εγκληματικότητας και της θνησιμότητας.

Εάν το θέμα των ναρκωτικών θεωρούνταν πραγματικό πρόβλημα τότε σίγουρα θα αντιμετωπίζονταν με διαφορετικό τρόπο. Η προσέγγιση και θεραπευτική αντιμετώπιση των ουσιοεξαρτήσεων προϋποθέτει την αντιμετώπιση του ασθενή κάτω από το πρίσμα όλων των συνιστωσών (βιολογικοί, ψυχολογικοί και κοινωνικοί) που μπορεί να έχουν συμβάλλει στη μοιραία συνάντηση του άτομου με τις ουσίες και στη διατήρηση της παθολογικής σχέσης του με αυτές.
Ο ολοένα επιταχυνόμενος ρυθμός απομάκρυνσης του ανθρώπου από την ουσία της αληθινής του φυσικής υπόστασης, έχει ως αποτέλεσμα την ολοένα και μεγαλύτερη έλλειψη ουσιαστικού ενδιαφέροντος για την κατανόησή του.
Και στο θέμα των ψυχοδραστικών ουσιών εφαρμόζεται τακτική αντιμετώπισης του αποτελέσματος και όχι της αιτίας. Ο κοινωνικός οργανισμός απειλήθηκε και παραδόθηκε στον οικονομικό οργανισμό που τώρα τον καταδυναστεύει.

Μία από τις θετικές συνέπειες της οικονομικής κρίσης είναι και η εξοικονόμηση κρατικών δαπανών που σχετίζονται με την Κάνναβη κυρίως!
Οι κορεσμένες φυλακές έχουν υπερβολικά πολλούς τρόφιμους για κατοχή μικροποσότητας!
Τα κορεσμένα δικαστήρια ασφυκτιούν με την εκδίκαση υποθέσεων για κατοχή μικροποσότητας!
Τα κορεσμένα σώματα ασφαλείας απασχολούν υπερβολικά μεγάλο αριθμό του προσωπικού τους για κατοχή μικροποσότητας!
Γιαυτό, στις αλλαγές που έπονται, η ενημέρωση μπορεί να είναι χρήσιμη, ειδικά μάλιστα όταν γίνεται όλο και περισσότερο αντιληπτό ότι η υστεροβουλία στο θέμα της διαχείρησης των κανναβινοειδών είναι πολύ πιο επικίνδυνη από τα ίδια τα κανναβινοειδή.
Την ίδια ώρα, η Ολλανδία έχει κέρδη 2,5δισ., κυρίως γιατί οι γιατροί της χώρας συνταγογραφούν και το κράτος προμηθεύει τους ασθενείς εκείνους που η κάνναβη έχει αποδεδειγμένα τα καλύτερα αποτελέσματα για την περίπτωσή τους (όπως πχ -και όχι μόνο- η σκλήρυνση κατά πλάκας).

Συμβουλή μου είναι:ξεχάστε όλα τα χημικά παρασκευάσματα, που θερίζουν σε όλα τα επίπεδα, και μην ξεχνάτε πως: παν μέτρον άριστον.

Πάμε τώρα στο θέμα.

Πολλοί άνθρωποι φαίνεται να έχουν μία διαρκή επιθυμία να μεταβάλλουν την κατάσταση της συνειδήσής τους λαμβάνοντας διάφορες ουσίες ή φάρμακα.
Κάποιοι χρησιμοποιούν διεγερτικά φάρμακα για να μη νυστάζουν και να χορεύουν όλο το βράδυ.
Άλλοι χρησιμοποιούν κατασταλτικά για να ηρεμήσουν τα νεύρα τους.
Άλλοι χρησιμοποιούν ουσίες που τους δίνουν τη δυνατότητα να βιώσουν νέες μορφές συνείδησης και να ξεχάσουν τα προβλήματα της καθημερινής ζωής.
Όλα αυτά τα φάρμακα αλληλεπιδρούν με διαφορετικούς τρόπους σε νευροδιαβιβαστές και άλλες χημικές ουσίες στον εγκέφαλο. Σε πολλές περιπτώσεις, τα φάρμακα αυτά καταλαμβάνουν εκείνα τα εγκεφαλικά συστήματα που είναι υπεύθυνα για τις φυσιολογικές διεργασίες της ευχαρίστησης και της ανταμοιβής, ψυχολογικές διεργασίες σημαντικές και απαραίτητες για συμπεριφορές όπως αυτή της πρόσληψης τροφής, της πόσης, της γενετήσιας λειτουργίας ακόμη και αυτή της μάθησης και της μνήμης.
Οι ουσίες διαφέρουν ως προς δυνατότητα να προκαλέσουν εξάρτηση. Κυμαίνονται από αυτές του υψηλού κινδύνου ανάπτυξης εξάρτησης, όπως είναι η κοκαΐνη, η ηρωίνη και η νικοτίνη και σε άλλες χαμηλότερου κινδύνου όπως το αλκοόλ και η κάνναβη.

^[2]. Αλκοόλ

Με τον όρο αλκοόλ συνήθως εννοούμε την αιθυλική αλκοόλη (CH3-CH2-OH) που κατά βάση περιέχεται στα ποτά που διατίθενται για λόγους αναψυχής. Ένα συνηθισμένο ποτό περιέχει περίπου 12g αιθανόλης, ποσότητα που ισούται με εκείνη που μπορεί να μεταβολίσει ένας μέσου βάρους ενήλικος, με καλή σωματική υγεία και ηπατική λειτουργία, σε μία ώρα.
Το 10% του αλκοόλ απορροφάται από το στομάχι και το υπόλοιπο από το λεπτό έντερο και τα επίπεδα του γίνονται μέγιστα στο αίμα μέσα σε 45-60 λεπτά. Η απορρόφηση του εξαρτάται από το εάν καταναλώνεται μαζί με τροφή. Το σώμα διαθέτει προστατευτικούς μηχανισμούς έναντι της υπερβολικής απορρόφησης αλκοόλ. Επί παραδείγματι αν η συγκέντρωση του στο στομάχι είναι υπερβολική τότε εκκρίνεται βλέννα και γίνεται πυλωρόσπασμος με αποτέλεσμα να μην περνάει αλκοόλ στο λεπτό έντερο και να εμφανίζονται τα γνωστά σημεία της ναυτίας και του εμετού. Λόγω του τρόπου μεταβολισμού του αλκοόλ, όσο βραδύτερη είναι η απορρόφηση του από το σώμα τόσο ηπιότερα είναι τα αποτελέσματα της τοξίκωσης (μέθης)  «Με γεμάτο στομάχι χτυπάει λιγότερο». Η δράση του αλκοόλ εξελίσσεται από το στάδιο της χαλάρωσης και της καλής διάθεσης και προχωρά στο στάδιο της υπνηλίας και της απώλειας της συνείδησης. Σε επίπεδα συγκέντρωσης του στο αίμα 0,05% η εκούσια κινητικότητα, η σκέψη και η κρίση αρχίζουν να παραβλάπτονται. Σε επίπεδα 0,1% οι παραπάνω λειτουργίες αρχίζουν να «θολώνουν», ενώ τα όρια της μέθης τίθενται στο 0,1-0,15% στις περισσότερες χώρες. Στο 0,3% το άτομο έρχεται σε σύγχυση και σε επίπεδα 0,4-0,5% πέφτει σε κώμα. Σε ότι αφορά τον ύπνο, αν και αρχικά, η νυκτερινή κατανάλωση οινοπνεύματος διευκολύνει την επέλευση του, εν τούτοις η μακρόχρονη κατανάλωση του έχει σα συνέπεια τον κατακερματισμό του ύπνου με συνοδό μείωση του REM & Non-REM τμήματός του και άρα πιο συχνές αφυπνίσεις.
Το αλκοόλ μεταβολίζεται κατά 90% στο ήπαρ και κατά 10% αποβάλλεται αυτούσιο με τα ούρα. Ο μεταβολισμός του γίνεται από 2 ένζυμα του ήπατος (αλκοολική και αλδεϋδική αφυδρογονάση). Η γυναίκες τείνουν να έχουν μικρότερη συγκέντρωση του πρώτου ενζύμου από τους άντρες με αποτέλεσμα να εμφανίζουν ευκολότερα σημεία τοξίκωσης.
Αντίθετα με όσα ισχύουν για άλλες ουσίες δεν έχει ακόμη ανιχνευθεί συγκεκριμένος στόχος στον εγκέφαλο για το αλκοόλ. Εικάζεται ότι αυτό ασκεί τις δράσεις του μέσω των κυτταρικών μεμβρανών των νευρώνων, διεισδύοντας στις οποίες τις κάνει πιο διαπερατές στους νευροδιαβιβαστές και τα ιόντα του περικυτταρικού χώρου. Δρα σε νευροδιαβιβαστικά συστήματα του εγκεφάλου που αμβλύνουν τα διεγερτικά μηνύματα ενώ προάγει την αναστολή της νευρωνικής δραστηριότητας.
Περίπου ο ένας στους δέκα τακτικούς πότες θα καταλήξει εξαρτημένος αλκοολικός.

^[3]. Νικοτίνη

Η Νικοτίνη είναι το δραστικό συστατικό στοιχείο σε όλα τα προϊόντα καπνού. Δρα σε εγκεφαλικούς υποδοχείς, που φυσιολογικά αναγνωρίζουν το νευροδιαβιβαστή ακετυλοχολίνη και τείνει να ενεργοποιεί τους μηχανισμούς εγρήγορσης του εγκεφάλου. Έτσι, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι καπνιστές λένε πως τα τσιγάρα τους βοηθούν να συγκεντρωθούν και τους ηρεμούν. Το πρόβλημα είναι ότι η νικοτίνη είναι ιδιαίτερα εθιστική και πολλοί αμετανόητοι καπνιστές συνεχίζουν να καπνίζουν μόνο και μόνο για να αποφύγουν τα δυσάρεστα συμπτώματα της στέρησης μετά τη διακοπή. Η ευχαρίστηση έχει ήδη εξαφανιστεί.
Δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια βλαβερή επίδραση στον εγκέφαλο.

^[4]. Κάνναβη

  Η κάνναβη περιέχει περισσότερα από 400 ενεργά συστατικά, 60 από τα οποία σχετίζονται με την Δ9-THC. Είναι μία μεθυστική ουσία που μπορεί να προκαλέσει ευχαρίστηση, χαλάρωση και μία κατάσταση «ονειροπόλησης» κατά την οποία αλλάζει ελαφρά η αντίληψη των ήχων, των χρωμάτων και του χρόνου. Υποδοχείς δεν εντοπίζονται στο στέλεχος του εγκεφάλου γι’ αυτό και δεν προκαλεί επιπτώσεις στην αναπνευστική ή καρδιακή λειτουργία. Χρησιμοποιεί νευροδιαβιβαστές που η χημική δομή τους ομοιάζει πολύ με αυτή της κάνναβης. Ο υποδοχέας κανναβινοειδών εντοπίζεται κυρίως στα βασικά γάγγλια, στον ιππόκαμπο και στην παρεγκεφαλίδα. Το ενδογενές αυτό σύστημα αφορά και τον έλεγχο των μυών όπως και τη ρύθμιση της ευαισθησίας στον πόνο. Όταν γίνει προσεκτική χρήση σε ιατρικά πλαίσια, η κάνναβη μπορεί να είναι πολύ χρήσιμο φάρμακο.
Δυστυχώς, όπως και με τη νικοτίνη, το κάπνισμα είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος λήψης και δράσης στον οργανισμό.
Ο καπνός από κάνναβη περιέχει σχεδόν το ίδιο μείγμα τοξικών ουσιών που περιέχεται και στα τσιγάρα (συχνά αναμιγνύεται με καπνό).
Πειράματα δείχνουν ότι τα πειραματόζωα δεν καταναλώνουν εκουσίως κάνναβη, αντίθετα με άλλες ουσίες εξάρτησης. Αν και αναπτύσσεται ανοχή στην ουσία, εν τούτοις δεν υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για σωματική εξάρτηση.
Η επανειλημμένη βαριά χρήση μετατρέπει την κατάσταση «ονειροπόλησης» σε «αποχαύνωση» που είναι επικίνδυνη για την οδήγηση και για πνευματικά απαιτητική εργασία, και μάλλον εξυπηρετεί εκείνους που θέλουν «αποχαυνωμένα» τα ανήσυχα πνεύματα. Μελέτες έχουν αποδείξει ότι άτομα υπό την επήρεια κάνναβης δεν είναι σε θέση να εκτελέσουν πολύπλοκες νοητικές εργασίες. Αν και δεν έχει αποδειχτεί ακόμη, υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι η βαριά χρήση από ευάλωτους νέους ανθρώπους μπορεί να φέρει στην επιφάνεια τις ψυχωσικές διαταραχές τύπου σχιζοφρένειας. Η κάνναβη όπως και το αλκοόλ συνδέονται διαχρονικά με μία ψυχολογική άμυνα του εαυτού, μια αντίδραση αυτοπροστασίας, την απόσυρση. Το άτομο απομακρύνεται από κοινωνικές ή διαπροσωπικές περιστάσεις και κάνουν χρήση ώστε να απομακρυνθούν από την πραγματικότητα, επιδιώκοντας να ζήσουν μία διαφορετική συνειδησιακή κατάσταση. Η προφανής αρνητική πλευρά της απόσυρσης είναι ότι απομακρύνει το άτομο από την ενεργητική συμμετοχή στην επίλυση των διαπροσωπικών του προβλημάτων. Σε σχέση με την ψυχολογία το βασικότερο πλεονέκτημα της απόσυρσης είναι ότι πρόκειται για μία στρατηγική απόδρασης από την πραγματικότητα, χωρίς αυτή να παραποιείται. Στη χρήση δε “με μέτρο”  η  ενεργητική νοητική παροχέτευση προς τη “δημιουργική φαντασία” (απαραίτητη στα γράμματα και στις τέχνες) μπορεί να προσκαλέσει τη δημιουργική έμπνευση.

Η χρήση ινδικής κάνναβης δεν έχει αποδειχτεί πως καταστρέφει τα εγκεφαλικά κύτταρα.

…”Η χορήγηση κανναβινοειδών σε πειραματόζωα προκαλεί, σε μεγάλες δόσεις υποκινητικότητα, καταληψία και αταξία, ενώ σε μικρές δόσεις έχει τις αντίθετες ακριβώς δράσεις..”.
Πανεπιστήμιο Κρήτης – ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΕΤΗΡΙΔΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ – ΕΛΕΥΘΕΡΝΑ
Πρώτος Τόμος – Κανναβινοειδή, εγκέφαλος και συμπεριφορά

 ιστορία, γενική και βιομηχανική χρήση της κάνναβης

^[10]. Η θεραπεία του καρκίνου με Κάνναβη και Κανναβινοειδή

^[5]. Αμφεταμίνες

Οι αμφεταμίνες (Α) είναι οι πιο διαδεδομένες παράνομες ουσίες -ομάδα συνθετικών χημικών ουσιών- κατάχρησης στο Δυτικό Ημισφαίριο μετά την κάνναβη. Η πρώτη από αυτές συντέθηκε το 1932 χρησιμοποιήθηκε για την αντιμετώπιση της ρινικής συμφόρησης και του άσθματος. Οι σημαντικότερες διαθέσιμες σήμερα αμφεταμίνες είναι: η δεξτροαμφεταμίνη, μεθαμφεταμίνη και η μεθυλφαινυδάτη. Κοινές ονομασίες στο «δρόμο» είναι: ice, crystal, speed, Δεξεδρίνη, Ecstasy.
Απορροφώνται ταχέως όταν λαμβάνονται από το στόμα, και είναι λιγότερο εθιστικές από την κοκαΐνη. Ασκούν τη δράση τους στις προσυναπτικές απολήξεις των νευρώνων απελευθερώνοντας δύο νευροδιαβιβαστές, κυρίως ντοπαμίνη –που ευθύνεται για το ισχυρό αίσθημα εγρήγορσης και ευχαρίστησης. Ενεργοποιούν σχεδόν αποκλειστικά το κύκλωμα ανταμοιβών (reward circuit pathways) που αποτελείται από νευρώνες που προβάλουν από την περικοιλιακή περιοχή στο φλοιό του εγκεφάλου και στο μεταιχμιακό σύστημα.
Στις αμφεταμίνες με την ευρεία έννοια του όρου περιλαμβάνεται και η MDMA (“ecstasy”) που επιπρόσθετα απελευθερώνει και το νευροδιαβιβαστή σεροτονίνη –η οποία θεωρείται ότι ευθύνεται για το αίσθημα ευεξίας και για μία κατάσταση ονειροπόλησης, που μπορεί να περιλαμβάνει ψευδαισθήσεις. Το ακόμη πιο ισχυρό παραισθησιογόνο d-LSD επίσης δρα σε σεροτονινεργικούς μηχανισμούς στον εγκέφαλο. Οι αμφεταμίνες είναι ισχυρά ψυχοδιεγερτικά και μπορεί να καταστούν ιδιαίτερα επικίνδυνες – κυρίως μετά από υπερβολική δόση. Πειράματα σε ζώα έδειξαν ότι το Ecstasy μπορεί να προκαλέσει μία παρατεταμένη, έως και μόνιμη μείωση των σεροτονινεργικών κυττάρων. Σε αυτό μπορεί να οφείλεται «η άσχημη διάθεση στη μέση της εβδομάδας» για την οποία παραπονούνται οι χρήστες του σαββατοκύριακου. Πολλοί νέοι άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από τη χρήση του Εcstacy. Επίσης η χρήση Δεξεδρίνης και Speed μπορεί να προκαλέσει μία τρομακτική μορφή ψύχωσης που μοιάζει με τη σχιζοφρένεια.

^[6]. Ηρωίνη

Η Ηρωίνη είναι ένα συνθετικό χημικό παράγωγο της μορφίνης (φυτικής προέλευσης, από το όπιο) που παρασκευάζεται από τον άνθρωπο. Όπως η κάνναβη, έτσι και η ηρωίνη καταλαμβάνει παράνομα ένα σύστημα στον εγκέφαλο που φυσιολογικά λειτουργεί με νευροδιαβιβαστές γνωστούς ως ενδορφίνες. Οι ενδορφίνες είναι σημαντικές στον έλεγχο του πόνου και έτσι τα φάρμακα που μιμούνται τη δράση τους είναι πολύ σημαντικά στην ιατρική. Η λήψη ηρωίνης μπορεί να γίνει με ένεση ή κάπνισμα οπότε και προκαλεί μία άμεση ευχάριστη αίσθηση, πιθανώς λόγω δράσης των ενδορφινών στους μηχανισμούς της ανταμοιβής.
Είναι πολύ εθιστική, αλλά, καθώς αναπτύσσεται εξάρτηση, η ευχάριστη αίσθηση υποχωρεί γρήγορα και αντικαθίσταται από μία αδιάκοπη «συμπεριφορά αναζήτησης του φαρμάκου- λαχτάρας».
Είναι πολύ επικίνδυνη ουσία που μπορεί να σκοτώσει ακόμη και με μικρή υπέρβαση της δόσης (καταστέλλει το αντανακλαστικό της αναπνοής).
Η ηρωίνη έχει καταστρέψει τις ζωές πολλών ανθρώπων.

^[7]. Κοκαΐνη

Η Κοκαΐνη είναι μία άλλη χημική ουσία που παραλαμβάνεται από φυτό και μπορεί να προκαλέσει ευχάριστα συναισθήματα μεγάλης έντασης ενώ είναι και ισχυρό ψυχοδιεγερτικό. Είναι αλκαλοειδές που προέρχεται από το φυτό «κόκα» (Erythroxylon coca). Το αλκαλοειδές απομονώθηκε στα 1860 και άρχισε να χρησιμοποιείται σαν τοπικό αναισθητικό το 1880. Το 1884 ο Sigmund Freud, μελέτησε τις φαρμακολογικές δράσεις της κοκαΐνης και σύμφωνα με κάποιους βιογράφους του ήταν εξαρτημένος από αυτή.
Ασκεί τις φαρμακολογικές της δράσεις μπλοκάροντας το μόριο επαναπρόσληψης της Ντοπαμίνης στον προσυναπτικό νευρώνα, αυξάνοντας έτσι τη συγκέντρωση της στη συναπτική σχισμή όπως και αυτή της σεροτονίνης και της νοραδρεναλίνης. Οι συνέπειες της χρήσης της γίνονται αντιληπτές μέσα σε λίγα λεπτά και διαρκούν λίγο (30-60 λεπτά) γι’ αυτό και οι χρήστες χρειάζονται επανειλημμένες δόσεις. Λογω του ότι είναι ένας πολύ σημαντικός θετικός ενισχυτής της συμπεριφοράς η ψυχολογική εξάρτηση μπορεί να εμφανιστεί και μετά από μια και μοναδική χρήση. Αναπτύσσεται και σωματική εξάρτηση αν και το στερητικό της είναι ήπιο σε σχέση με την ηρωίνη και τα οπιοειδή γενικά. Ωστόσο, όπως και η ηρωίνη, είναι ένα ιδιαίτερα επικίνδυνο φάρμακο.
Οι άνθρωποι που κάνουν χρήση κοκαΐνης, κυρίως στη μορφή που καπνίζεται, το «crack», μπορούν εύκολα να γίνουν βίαιοι και επιθετικοί, ενώ η ζωή τους μπορεί να κινδυνεύσει από υπερδοσολογία.
Η πιθανότητα εξάρτησης είναι μεγάλη και το κόστος αυτής της συνήθειας οδηγεί πολλούς χρήστες στο έγκλημα.

Έγινε χρήση και του βιβλίου “ΝΕΥΡΟΕΠΙΣΤΗΜEΣ, Για την εκπαίδευση του κοινού”
British Neuroscience Association, European Dana Alliance for the Brain Neuroscience: the Science of the Brain

^[8]. Βασικές γνώσεις νευροφαρμακολογίας

Λειτουργικά θα μπορούσε κανείς να πει ότι το νευρικό σύστημα χωρίζεται σε τρία μέρη:
α)τα αισθητηριακά συστήματα, με τα οποία δημιουργείται μια εσωτερική αναπαράσταση του εξωτερικού κόσμου, είναι δηλαδή το μέσον με το οποίο αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο γύρω μας και αντιπροσωπεύονται από τις πέντε κύριες αισθήσεις,
β) τα κινητικά συστήματα με τα οποία χειριζόμαστε το περιβάλλον μας και επηρεάζουμε τους άλλους μέσω της επικοινωνίας, και
γ) τις συνειρμικές περιοχές όπου οι αισθητηριακές πληροφορίες συνδυάζονται με τις ενστικτώδεις ενορμήσεις και τα συναισθηματικά ερεθίσματα.

Το όργανο του ΚΝΣ (κεντρικού νευρικού συστήματος) που θα μας απασχολήσει στη συνέχεια είναι ο εγκέφαλος. Αποτελείται από δισεκατομμύρια  κυττάρων που ονομάζονται νευρώνες. Η νευρώνες έχουν χαρακτηριστική μορφολογία. Αποτελούνται από το κυτταρικό σώμα και τις απολήξεις τους που ονομάζονται δενδρίτες (η μεγαλύτερη από αυτές τις απολήξεις ονομάζεται άξονας και είναι αυτή μέσω της οποίας ένας νευρώνας μεταδίδει το μήνυμα του στον επόμενο νευρώνα, ενώ με τους δενδρίτες υποδέχεται μηνύματα από άλλα νευρικά κύτταρα). Τα κυτταρικά σώματα των νευρώνων εντοπίζονται κατά κύριο λόγο στην εξωτερική επιφάνεια του εγκεφάλου συγκροτώντας τη φαιά ουσία, ενώ οι απολήξεις τους «κατεβαίνουν» στο εσωτερικό του εγκεφάλου διαμορφώνοντας τη λευκή ουσία. Υπάρχουν λίγοι αριθμητικά νευρώνες που εντοπίζονται στο εσωτερικό του εγκεφάλου και συγκροτούν νησίδες φαιάς ουσίας μέσα στον εγκέφαλο (οι νησίδες αυτές ονομάζονται πυρήνες). Οι νευρώνες επικοινωνούν μεταξύ τους με συνδέσεις που ονομάζονται συνάψεις. Υπάρχουν διάφορα είδη συνάψεων.

Οι νευρώνες επικοινωνούν μεταξύ με τις συνάψεις διαβιβάζοντας «μηνύματα» ο ένας στον άλλο που πρακτικά είναι ηλεκτρικές ώσεις (νευρικές ώσεις). Κατ’ ουσία πρόκειται για αντιστροφή της διαφοράς δυναμικού της κυτταρικής μεμβράνης του νευρώνα. Σε κατάσταση ηρεμίας η κυτταρική μεμβράνη, το εξωτερικό περίβλημα του νευρώνα, έχει μια διαφορά δυναμικού (της τάξης -70mV περίπου) με το εσωτερικό του να είναι πιο αρνητικά φορτισμένο σε σχέση με το εξωτερικό. Όταν ο νευρώνας δέχεται ένα ερέθισμα τότε κανάλια ιόντων (δίαυλοι ιόντων) που βρίσκονται στην κυτταρική μεμβράνη «ανοίγουν» και αν μεν το ερέθισμα είναι διεγερτικό επιτρέπουν την είσοδο ιόντων ασβεστίου στον νευρώνα καθιστώντας έτσι το εσωτερικό του θετικότερο, αντιστρέφοντας την διαφορά δυναμικού ηρεμίας. Αυτή η «αντεστραμμένη» διαφορά δυναμικού (νευρική ώση) διατρέχει τους δενδρίτες και τον άξονα. Αν από την άλλη, το ερέθισμα είναι κατασταλτικό, τότε ανοίγουν δίαυλοι ιόντων που επιτρέπουν την είσοδο στο νευρώνα αρνητικά φορτισμένων ιόντων χλωρίου γεγονός που καθιστά το εσωτερικό του νευρώνα αρνητικότερο και άρα πιο δύσκολο να διεγερθεί.

Όταν η ηλεκτρική ώση φτάνει στην απόληξη του άξονα (προσυναπτικός νευρώνας), τότε μπροστά της «βρίσκει» τη σύναψη. Εκεί μέσω κάποιων διαδικασιών επιδρά στα συναπτικά κυστίδια τα οποία συνδεόμενα με την προσυναπτική μεμβράνη απελευθερώνουν τους νευροδιαβιβαστές που περιέχουν. Οι νευροδιαβιβαστές είναι ουσίες που χρησιμεύουν για την επικοινωνία μεταξύ νευρώνων. Διαχωρίζονται σε διεγερτικούς (κυριότερος εκπρόσωπος το γλουταμινικό οξύ) και κατασταλτικούς (κυριότερος εκπρόσωπος το γ-αμινοβουτυρικό οξύ, GABA). Άλλοι λιγότερο διαδεδομένοι στον εγκέφαλο, αλλά πολύ σημαντικοί νευροδιαβιβαστές είναι η ντοπαμίνη, η νορεπινεφρίνη (νοραδρεναλίνη), η επινεφρίνη (αδρεναλίνη), η ακετυλοχολίνη και η σεροτονίνη , αλλά και τα ενδογενή οπιοειδή.] Όταν οι νευροδιαβιβαστές απελευθερωθούν μέσα στη συναπτική σχισμή (είναι ο εξωκυττάριος χώρος μεταξύ δυο νευρώνων) κατευθύνονται στη μεμβράνη του μετασυναπτικού νευρώνα, όπου συνδέονται με υποδοχείς (που είναι συνήθως πρωτεϊνικά μόρια). Αρκετοί νευροδιαβιβαστές έχουν «αποκλειστικούς» υποδοχείς, πρωτεϊνικά δηλαδή μόρια που συνδέονται και ενεργοποιούνται μόνο από έναν συγκεκριμένο νευροδιαβιβαστή. Μετά τη σύνδεση νευροδιαβιβαστή-υποδοχέα, ο υποδοχέας ενεργοποιείται κατά τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να αρχίσει ένας νέος «καταρράκτης» ηλεκτροχημικών γεγονότων που θα έχει σα συνέπεια είτε τη γένεση μιας νέας ηλεκτρικής ώσης στον μετασυναπτικό νευρώνα είτε να γίνει ο μετασυναπτικός νευρώνας πιο ανερέθιστος. Με κάθε τρόπο όμως μεταδίδεται το «μήνυμα» από το ένα κύτταρο στο άλλο. Οι υποδοχείς, αποτελούν επίσης τα σημεία με τα οποία συνδέονται τα μέχρι σήμερα γνωστά ψυχιατρικά φάρμακα αλλά και οι ναρκωτικές ουσίες.

Μμια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα εφαρμογή για την επίδραση των ουσιών στον εγκέφαλο, και στα ελληνικά, ΗΤΑΝ εδώ.

Πηγές 1, 2, 3

^[9]. ΜΙΑ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕ ΨΥΧΟΔΗΛΩΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ

Μάριου Ονησιφόρου – Ψυχίατρου

Προέδρου της Ψυχιατρικής Εταιρείας Κύπρου

Μπορεί να λεχθεί ότι το θέμα της μελέτης αυτής είναι και παλιό και νέο συγχρόνως. Παλιό γιατί από την περίοδο που αρχίζουμε να έχουμε πληροφορίες για τη ζωή του πρωτόγονου ανθρώπου, βλέπουμε ότι έκανε χρήση ουσιών που βασικά τροποποιούσαν την αντίληψή του για τον εαυτό του και τον κόσμο. Καινούργιο γιατί παρά το ότι οι ουσίες αυτές είχαν θεραπευτικές εφαρμογές, η δική μας γενιά ανακάλυψε τις απεριόριστες ψυχοθεραπευτικές τους ιδιότητες και τις έβαλε σ’ εφαρμογή. Αντλώντας από τα ευρήματα της αρχαιολογίας, της ανθρωπολογίας, της ανθρωπογεωγραφίας, της θρησκειολογίας κ.λπ. βλέπουμε ότι κουλτούρες, ανεξάρτητα από την πολιτισμική τους εξέλιξη, γνώριζαν και χρησιμοποιούσαν ουσίες, τη Μεσκαλίνη από τον κάκτο Πευότλ στη Βόρεια Αμερική, την Ψιλοκυβίνη από τα αντίστοιχα μανιτάρια στην Κεντρική και Νότια Αμερική, όπως και το Στραμώνιο και το Γιάχε. Στην Αφρική και τη Νοτιοανατολική Ασία είναι η Ιβοκαϊνη και το Κάβα-κάβα. Οι Σαμάνοι στη Βορειανατολική Ασία χρησιμοποιούν την Αμάνιτα Μουσκάρια ένα είδος ψυχεδελικού μανιταριού. Ανάλογο είναι και το Σόμα, το ιερό ποτό που αναφέρεται στις Βέδες. Προφανώς και οι Έλληνες από πολύ νωρίς χρησιμοποιούσαν ανάλογους μήκυτες εξ ου και το ιερό όνομα των Μηκυνών για πολλούς ερευνητές. Στον κύκλο της Οδύσσειας φαίνεται ότι χρησιμοποιούνται ποτά που έχουν ψυχεδελικές ιδιότητες, όπως για παράδειγμα το ποτό της Κίρκης. Ακόμα και ο Κυκεών, το ιερό ποτό των Ελευσίνιων μυστηρίων, προερχόταν από δημητριακά μολυσμένα από μήκυτες της Ερυσιβώδους Όλυρας, όπου περιέχεται το Λυσεργικό οξύ από το οποίο παράγεται το LSD 25. Η Κάνναβις ήταν επίσης ευρύτατα διαδεδομένη από την ανατολική λεκάνη της Μεσογείου και τη χώρα των Σκυθών, μέχρι την Ινδία και την Κίνα.

Όλες οι ουσίες που έχουμε αναφέρει χρησιμοποιούνταν σε μυστικιστικές τελετές. Η Ευρώπη δεν εξαιρείται. Στο μεσαίωνα παράγωγα της οικογένειας των Σωλανωδών, Μανδραγόρας, Μπελλαντόνα, Στραμώνιο, κ.λπ. χρησιμοποιούνται εκτεταμένα, ταυτισμένα με λαϊκές μαγικές τελετές και λατρείες, όπως αναφέρουν τα πρακτικά των ιεροεξεταστών.

Κατάλοιπα «πρωτόγονων» φυλών ακόμα και σήμερα εκτελούν τελετές που βασίζονται στη χρήση ψυχεδελικών ουσιών.

Μια τέτοια περιγραφή κάνει (1974) ο Μαΰερχοφ. Αναφέρεται στους Χουικόλ της Σιέρα Μάντρε και τη χρήση του Πεϋότλ και είναι χαρακτηριστική πολλών άλλων τελετουργικών ανάλογων φυλών σ’ όλο τον κόσμο. Οι Χουικόλ είναι μια φυλή πρώην κυνηγών και νυν καλλιεργητών καλαμποκιού. Το θρησκευτικό τους σύστημα περιστρέφεται εδώ και 400 χρόνια, γύρω από ένα ταξίδι 300 μιλίων που κάνουν προς τα βόρεια, μέσα από την έρημο του Σαν Λουί Ποτόσι, σε αναζήτηση του Πεϋότλ. Την ομάδα οδηγεί ένας Μαραακάμε, ένα είδος ιερέα. Σαν προσωποποίηση του Πεϋότλ, θεωρείται το ελάφι, κατάλοιπο της κυνηγετικής περιόδου της φυλής. Το ταξίδι είναι στην ουσία αντίστροφη αναπαράσταση της πορείας των προγόνων τους από την πατρογονική τους γη. Στις τελετές τους, εκτός από το Πεϋότλ, χρησιμοποιούν αίμα ελαφιού και καλαμπόκι. Το ελάφι συμβολίζει το παρελθόν, το καλαμπόκι το παρόν και το Πεϋότλ, τη μοναχική υπερβατική εμπειρία του καθενός τους, πέρα από το χρόνο. Το συμβολικό ταξίδι με τη βοήθεια του ψυχεδελικού, είναι η επιστροφή στον απωλεσθέντα παράδεισο και αναπαριστά την περίοδο πριν από τον αποχωρισμό από τους θεούς, τα φυτά, τα ζώα και το διαχωρισμό του ενός ανθρώπου από τον άλλο. Εμπειρίες δηλαδή που νιώθουν και πολλοί από τους χρήστες ψυχεδελικών ουσιών ανεξάρτητα κουλτούρας.

Στο αποκορύφωμα της τελετής, ο διαχωρισμός ηλικίας, φύλου, καταγωγής, παύει να υφίσταται σε μια εκστατική συγχώνευση. Πρόκειται για μια επιστροφή στα πρωταρχικά στάδια ύπαρξης όλων των όντων, ο συνηθισμένος καθημερινός κόσμος μπαίνει προσωρινά στο περιθώριο. Το ατομικό δράμα μεταμορφώνεται σε κοινωνικό, παρά το ότι οι εμπειρίες που νιώθει ο καθένας είναι προσωπικές του, δεν τις μεταδίδει στους άλλους. Μόνο ο Μαραακάμε αποκρυπτογραφεί τα μηνύματα που παίρνει από τους θεούς και τους προγόνους. Είναι ο τελετάρχης, αλλά και ο θεραπευτής. Οι τελετές του Πεϋότλ συνεχίζονται μέχρι σήμερα, έχει μάλιστα ιδρυθεί από το 1958 η Ιθαγενής Αμερικανική Εκκλησία που καλύπτει τους Ινδιάνους των δυτικών Ηνωμένων Πολιτειών και του Καναδά. Δεν υπάρχει Ινδιάνος στις περιοχές αυτές, που να μη συμμετέσχε τουλάχιστον μια φορά, σε τελετές του Πεϋότλ. Πιστεύουν ότι η διδασκαλία του Πεϋότλ, διαφωτίζει την καρδιά και το νου με την ενδοσκόπηση και την ενδυνάμωση της συνείδησης. Ακόμα και η ναυτία και ο εμετός που συχνά συνοδεύει την ψυχεδελική εμπειρία, θεωρείται καλοδεχούμενος, σαν μέρος της διαδικασίας κάθαρσης της ψυχής. Η ουσία αυτή χρησιμοποιείται περίπου όπως η ασπιρίνη και υπάρχουν μαρτυρίες για τη θεραπευτική του δυνατότητα σε περιπτώσεις μάλλον ψυχοσωματικού τύπου, όπως και στον αλκοολισμό.

Στη δύση μόλις το 1888 ο Λεβίν για λογαριασμό της Παρκ-Ντέιβις, δημοσιεύει την πρώτη έρευνα για τη δραστική ουσία που υπάρχει στο Πεϋότλ, δηλαδή τη Μεσκαλίνη. Την ίδια περίπου εποχή, δηλαδή τέλη 19ου αρχές 20ου αιώνα, ανακαλύφθηκαν ουσίες που είχαν ψυχεδελική επίδραση. Η Ιμποκαΐνη απομονώθηκε από τη ρίζα του Ιμπόκα το 1901. Το μεθυλένιο-διοξυαμφεταμίνη (MDA) από το μοσχοκάρυο το 1910, η Χαρμίνη και Χαρμαλίνη από το Γιάχε και το Απήγανον το 1927.

Μια σημαντική μέρα μπορούμε να πούμε ότι ήταν η 16η Απριλίου 1943, όταν ο Άλμπερτ Χόφμαν της Σάντοζ, πήρε κατά λάθος μια μικρή δόση τρυγικού διαιθυλαμιδίου του δ-λυσεργικού οξέος που μόλις είχε κρυσταλλώσει, μια ουσία που είχε παρασκευασθεί ημισυνθετικά από την Ιπομέα το 1938. Ας δούμε πώς περιγράφει ο ίδιος την εμπειρία του: «Ξαφνικά αισθάνθηκα μια μέθη. Ο εξωτερικός κόσμος έμοιαζε με όνειρο. Η υφή των αντικειμένων έγινε πιο έντονη. Όλα απόκτησαν ασυνήθιστες διαστάσεις, τα χρώματα έγιναν λαμπρότερα. Ακόμα κι η αντίληψη του εαυτού μου καθώς και η αίσθηση του χρόνου είχαν αλλάξει. Κλείνοντας τα μάτια μου, ξεχυνόταν μπροστά μου ένας ατέλειωτος χείμαρρος από φανταστικές εικόνες ασυνήθιστης πλαστικότητας και λαμπρότητας που συνοδεύονταν από ένα έντονο παιχνίδισμα χρωμάτων, όπως σ’ ένα καλειδοσκόπιο. Έπειτα από δυο ώρες η μέθη που στην ουσία δεν ήταν δυσάρεστη και που κατά τη διάρκειά της δεν είχα χάσει τις αισθήσεις μου, εξαφανίστηκε».

Η ουσία αυτή, δηλαδή το LSD έφερε επανάσταση με επιπτώσεις που έγιναν εμφανείς στη ζωή κυρίως στη δύση, τα επόμενα τριάντα χρόνια. Η δραστικότητά της ήταν εκπληκτική. Ήταν μέχρι 3.000 φορές ισχυρότερη από τη Μεσκαλίνη. Μια ουγγιά, δηλαδή 28 γραμμάρια μπορούσε να δώσει μέχρι 300.000 δόσεις! Ο Χόφμαν αργότερα πήρε θεληματικά μια μεγαλύτερη δόση και την περιγράφει ως εξής: «Τα πρόσωπα όσων βρίσκονταν γύρω μου ήταν σαν πολύχρωμες, φρικιαστικές μάσκες. Βρισκόμουν σε μια εναλλασσόμενη κατάσταση σφοδρής ανησυχίας και παράλυσης. Το κεφάλι, το σώμα και τα άκρα μου ώρες ώρες ήταν κρύα και μουδιασμένα… αίσθηση ασφυξίας… εναλλαγή σύγχυσης και καθαρής αντίληψης της κατάστασης. Έχασα τον έλεγχο του χρόνου. Ο χώρος και ο χρόνος αποδιοργανώνονταν, με κατέλαβε ένας φόβος ότι θα τρελαινόμουν… δεν μπορούσα να το σταματήσω. Σε μια στιγμή μου φάνηκε ότι εγκατέλειπα το σώμα μου, σκεφτόμουν ότι είχα πεθάνει. Το “εγώ” αιωρούνταν κάπου στο χώρο, έβλεπα το σώμα μου ξαπλωμένο νεκρό πάνω στον καναπέ…» Ο γιατρός που ήρθε να τον δει, τον βρήκε θαυμάσια στην υγεία του, μόνο μια ελαφρή επιβράδυνση του σφυγμού. Και πράγματι είναι αξιοσημείωτη η χαμηλή τοξικότητα της ουσίας αυτής.

Το 1947 ο Στολλ δημοσιεύει σε επιστημονικό περιοδικό, την πρώτη αναφορά για τη δράση του νέου φαρμάκου. Το 1950 οι Μπους και Τζόνσον, μιλούν για το φάρμακο και το ρόλο του σαν βοήθημα στην ψυχοθεραπεία, στο αμερικανικό περιοδικό, Ασθένειες του Νευρικού Συστήματος. Οι εμπειρίες από την ψυχοθεραπευτική του χρήση συσσωρεύονται συνεχώς. Το 1959 πραγματοποιείται το πρώτο συνέδριο για τη θεραπεία με LSD. To 1960 τα δημοσιευμένα άρθρα για το LSD φθάνουν τα 500. Στην περίοδο αυτή πολλοί πίστεψαν ότι θα μπορούσαν να πειραματιστούν με την παροδική ψύχωση του ψυχεδελικού ταξιδιού και να βρουν την αιτία, αλλά και τη θεραπεία της σχιζοφρένειας. Η επίγνωση εκ μέρους του υποκειμένου της κατάστασής του με το LSD σε αντίθεση με τη σχιζοφρενική, ήταν ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που τελικά οδήγησε στην εγκατάλειψη των πειραμάτων τεχνητής ψύχωσης, ή τουλάχιστον στον περιορισμό τους. Η έρευνα όμως για τις ψυχοθεραπευτικές ιδιότητες του LSD συνεχίζονται. Γύρω στα μέσα της δεκαετίας του ’60, οι κλινικές εργασίες ξεπερνούν τις 1.000 και αφορούν 40.000 ασθενείς, χώρια οι μερικές ντουζίνες βιβλία και τα έξι διεθνή συνέδρια, με θέμα την ψυχοδηλωτική θεραπεία.

Αναπτύχθηκαν διάφορες τεχνικές. Αναφέρω πιο κάτω τις πιο σημαντικές, τουλάχιστον κατά τον Στανισλάβ Γκροφ, ένα τσέχο ψυχίατρο και βαθύ μελετητή και σημαντικό ψυχεδελικό θεραπευτή:

α) Ψυχολυτική Θεραπεία. Είναι μια επέκταση, τροποποιημένη με τη χρήση του LSD, της Ψυχαναλυτικά Προσανατολισμένης Ψυχοθεραπείας. Οι συνεδρίες με το φάρμακο γίνονται κάθε μια ή δυο βδομάδες, και στα μεσοδιαστήματα, συναντήσεις χωρίς φάρμακο. Οι δόσεις του φαρμάκου είναι μικρές, της τάξης των 75 έως 300 μικρογραμμαρίων, και ο αριθμός των συνεδριών από 15 έως 100, μέσος όρος 40. Το περιβάλλον πρέπει να είναι άνετο, σπιτίσιο, με χαμηλό φως και σε ήσυχο μέρος. Ο θεραπευτής μένει με τον ασθενή πολλές ώρες, υποστηρίζοντάς τον, ενίοτε δίνοντας κάποιες ερμηνείες. Τις υπόλοιπες ώρες δεν είναι παρών, αλλά είναι διαθέσιμος όταν χρειαστεί.
Ο θεραπευτής είναι πιο δραστήριος απ’ ότι στη συνηθισμένη ψυχοθεραπεία, μπορεί να χρειαστεί να έχει φυσική επαφή με τον ασθενή, να είναι ανεκτικός στα ξεσπάσματα του, να χειρίζεται αποτελεσματικά τα αισθήματα μεταβίβασης που είναι συχνά πολύ έντονα. Ο ασθενής ενθαρρύνεται να παραμένει ξαπλωμένος με τα μάτια κλειστά, αν και συχνά μπορεί να παίρνει διάφορες στάσεις ή να κινείται στο δωμάτιο.
Ο πλούτος των εμπειριών παρέχει απαράμιλλες δυνατότητες ευαισθησίας στη δυναμική των συναισθηματικών διαταραχών και γενικότερα στη λειτουργία του ανθρώπινου μυαλού. Δίδεται η ευκαιρία στον ασθενή να διεξέλθει με άνεση τα πιο σημαντικά σημεία της ζωής του και να λύσει δυσεπίλυτα προβλήματα.
Οι μικρές όμως δόσεις του φαρμάκου, μπορεί να επιτρέψουν στον διστακτικό ασθενή, να μην προχωρήσει στα βαθύτερα στρώματα του ασυνειδήτου του.

β) Ψυχεδελική θεραπεία. Ξεκίνησε κυρίως από τη θεραπεία που έκαναν με αλκοολικούς οι Χόφφερ και Όσμοντ στον Καναδά. Δίδεται μεγάλη έμφαση στο περιβάλλον. Λαμπρά χρώματα ει δυνατόν κοντά στη θάλασσα ή το βουνό, εξωτικά φυτά, στερεοφωνική μουσική κ.λπ. Οι δόσεις από 300 μέχρι 1.500 μικρογραμ. Η συνεδρία είναι μία, το πολύ δύο ή τρεις. Οι υπερβατικές εμπειρίες είναι έντονες, διάλυση των ορίων του εγώ, αίσθημα συνένωσης με το σύμπαν, θάνατος και αναγέννηση. Η ψυχεδελική εμπειρία είναι βαθύτερη λόγω της μεγαλύτερης δόσης, η σημασία δίδεται περισσότερο στις θετικές εμπειρίες παρά στις αρνητικές συναισθηματικές συγκρούσεις της Ψυχολυτικής. Πλεονέκτημα της επίσης η βραχεία διάρκεια της θεραπείας, όπως και οι δυνατότητες μεταμόρφωσης της προσωπικότητας. Μπορεί να λεχθεί όμως, ότι δεν υπάρχει πίσω της το γερό θεμέλιο της ψυχοδυναμικής θεωρίας. Είναι ας πούμε μια θεραπεία σε αναζήτηση θεωρίας. Φαίνεται να είναι αποτελεσματική στη θεραπεία των αλκοολικών και τοξικομανών, των μελαγχολικών και σε άτομα που πεθαίνουν, τόσο από την πλευρά της γενικής ευεξίας που παρέχει, όσο και στην εξαφάνιση του πόνου που μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες μετά από μια μόνο λήψη του φαρμάκου.

γ) Ανακλητική Θεραπεία. Αναπτύχθηκε από δυο λονδρέζες ψυχαναλύτριες, την Τζόυς Μάρτιν και την Πωλίν Μακγκίρικ, όταν διαπίστωσαν την παλινδρόμηση πολλών ασθενών, οι οποίοι ξαναζούσαν πρώιμες βρεφικές εμπειρίες συναισθηματικής αποστέρησης και την αγωνιώδη αναζήτηση αγάπης και φυσικής επαφής σε πρωτογενές επίπεδο. Μοιάζει με την Ψυχολυτική, διαφέρει όμως στο ότι οι θεραπεύτριες προσπαθούν να ικανοποιήσουν εδώ και τώρα τις πρωτογενείς ανάγκες των ασθενών. Η κεντρική ψυχοδραματική συμμετοχή του θεραπευτή, επισυμβαίνει κατά τη λεγόμενη «Τεχνική της Συγχώνευσης», όπου ο ασθενής έρχεται σε πλήρη σωματική επαφή με το θεραπευτή, όπως μια μητέρα παρηγορεί και χαϊδεύει το παιδί της. Ανακαλούνται μνήμες του ασθενούς που σχετίζονται με την παρουσία τους μέσα στη μήτρα, έχουν την εμπειρία ενός ωκεάνειου συναισθήματος, μια υπερβατική επαφή με την πηγή των πάντων, τη Μητέρα Φύση. Φτάνει το άτομο στην ένωση με το Σύμπαν, μερικοί ανάφεραν ότι έπαιρναν γάλα από το γαλαξία! Οι δόσεις είναι μεταξύ 100 και 200 μικρογρ. συχνά με την προσθήκη Ριταλίνης. Οι δύο θεραπεύτριες αναφέρουν γρήγορα και ικανοποιητικά αποτελέσματα σε σοβαρές νευρώσεις ή μεταιχμιακές ψυχώσεις, ατόμων που είχαν στην παιδική τους ηλικία μητρική αποστέρηση.

δ) Υπνοδελική θεραπεία. Αναπτύχθηκε από τους Λεβίν και Λούτβιχ (1958), όπου το LSD συνδυάστηκε με ύπνωση. Στην περίπτωση αυτή ο θεραπευτής οδηγεί και κατευθύνει τον ασθενή στο ψυχεδελικό του ταξίδι. Η θεραπευτική διαδικασία αρχίζει με λήψη ιστορικού στο παρελθόν και το παρόν του ασθενούς, με κατάληξη στα συμπτώματα που τον βασανίζουν. Σε δεύτερη φάση ακολουθεί εκπαίδευση του ασθενούς στην ύπνωση και μετά η τρίτη φάση όπου χορηγείται το φάρμακο, δηλ. 125 έως 200 μικρογρ. LSD. Μέχρι να δράσει το φάρμακο περνούν 30 έως 40 λεπτά τα οποία χρησιμοποιούνται για να οδηγηθεί ο ασθενής σε κατάσταση τρανς. Τότε θεραπευτής και ασθενής περνούν μέσα από περιοχές συγκρούσεων, αναστολών, ψυχικών τραυμάτων και φτάνουν στην κάθαρση. Στο τέλος δίδονται μεταϋπνωτικές εισηγήσεις για πλήρη ανάμνηση του γεγονότος. Τη βρήκαν χρήσιμη σε περιπτώσεις αλκοολισμού-τοξικομανίας.

ε) Καθ’ ομάδας θεραπεία. Κύριος εκπρόσωπος ο μεξικανός ψυχίατρος Σαλβατόρ Ροκέ, που ονόμασε τη μέθοδό του Ψυχοσύνθεση (όχι η ομώνυμη του Ιταλού Ρομπέρτο Ασσαγιόλι).
Συμμετέχουν από 10 μέχρι 28 ασθενείς, με ποικιλία ηλικιών, φύλου, διαγνώσεων και σταδίου θεραπείας. Χρησιμοποιούνται και άλλες ουσίες όπως το Πεϋότλ, η Ψιλοκυβίνη, η Κεταμίνη. Οι ασθενείς είναι συνήθως ξαπλωμένοι σε στρώματα, ακούν μουσική, βλέπουν βίντεο, παρακολουθούν διαφάνειες, κατακλύζονται από φωτεινούς προβολείς. Μέσα σ’ αυτόν τον κυκεώνα, αλληλοδιαπλέκονται θέματα γέννησης, θανάτου, βίας, σεξ, θρησκείας, φιλοσοφίας, παιδικών εμπειριών, εκφράζονται συναισθήματα, προβάλλονται και μεταβιβάζονται σε άλλα άτομα κ.λπ. κ.λπ.
Το μέρος της φαρμακευτικής επίδρασης διαρκεί 6 ώρες, μετά υπάρχει όλη η νύχτα για αλληλεπίδραση. Μετά μιας ώρας ξεκούραση, ακολουθεί ομαδική συζήτηση και αφομοίωση του υλικού, καθώς και ανταλλαγή εντυπώσεων. Υπάρχουν από 10 μέχρι 20 τέτοιες συνεδρίες. Είναι κατάλληλη για νευρωσικούς, μερικές αντικοινωνικές προσωπικότητες και επιλεγμένους σχιζοφρενείς.

Φαίνεται ότι οι δύο πρώτες που αναφέραμε κέρδισαν περισσότερη αποδοχή. Τα χρόνια της νομιμότητας του LSD ήταν φυσικό να είναι και τα πιο παραγωγικά. Τα κέντρα έρευνας και θεραπείας ανοίγουν το ένα μετά το άλλο, ενδιαφέρεται και η Ευρώπη, υπάρχει ένας ανεπανάληπτος οργασμός. Ο στρατός των Ηνωμένων Πολιτειών όπως και η CIA οργανώνουν οι ίδιοι έρευνες για χρήση του σε βιολογικό πόλεμο. Το 1956 η CIA συμφωνεί ν’ αγοράσει… 10 κιλά LSD έναντι 240.000 δολαρίων, για να μην πέσει όλη αυτή η ποσότητα στα χέρια των Ρώσων. Ήταν η εποχή της αντικομμουνιστικής υστερίας στις ΗΠΑ. Ο ανεξέλεγκτος όμως πειραματισμός άρχισε να φοβίζει τη συντηρητική Αμερική. Ορισμένα περιστατικά όπως ένας φόνος υπό την επίδραση LSD που τελικά δεν επιβεβαιώθηκε, η δηλητηρίαση ενός μικρού κοριτσιού κ.λπ., αποτέλεσαν τις αφορμές για εκστρατεία εναντίον του. Κυκλοφορούν έρευνες που μιλούν για βλαπτική επίδραση στα γονίδια, κάτι που τελικά επίσης δεν αποδείχθηκε. Ξεκίνησε όμως η διαδικασία απαγόρευσης του, όπως και άλλων ψυχοδραστικών ουσιών. Τελικά τα ψυχοδραστικά χωρίστηκαν σε 5 κατηγορίες. To LSD μπήκε στην κατηγορία 1. Αυτό σημαίνει ότι δεν θεωρείται ασφαλές, ούτε όταν χορηγείται υπό ιατρική παρακολούθηση, μπορεί όμως μετά από αίτηση να δοθεί για ιατρική έρευνα. Υπάρχει η άποψη ότι κυβερνητικά τμήματα στις ΗΠΑ ακόμα πειραματίζονται μ’ αυτό. Μπαίνει εδώ το ερώτημα: τι έκαναν όλοι αυτοί οι ερευνητές μετά την απαγόρευση; Οι περισσότεροι ακολούθησαν άλλους δρόμους, μερικοί χρησιμοποιούν την ύπνωση, άλλοι τον υπερβατικό διαλογισμό και την αυτοσυγκέντρωση. Μια άλλη ομάδα υποκατάστησε το LSD με άλλες επιτρεπόμενες ουσίες. Σ’ αυτούς ανήκει ο Αθανάσιος Καυκαλίδης. Χρησιμοποίησε το φάρμακο της Parke and Davis κεταμίνη, που η κύρια χρήση του είναι σαν αναισθητικό ταχείας δράσης κυρίως στα παιδιά, για σύντομες χειρουργικές επεμβάσεις. Μια υποδόρια ένεση 9-13 mg/ κιλό βάρους σώματος, προκαλεί αναισθησία σε 3-4 λεπτά, που διαρκεί μέχρι 25 λεπτά. Ενδοφλέβια ένεση 2 mg/ κιλό βάρους, επιφέρει αναισθησία σε 30″ και διαρκεί 5-10 λεπτά. Βρέθηκε ότι κατά τη φάση της ανάνηψης οι ασθενείς είχαν περίεργες εμπειρίες ψυχεδελικού τύπου (όχι όλοι). Μετά από συσσώρευση εμπειριών αποδείχθηκε ότι παίρνοντας το 1/10 της αναισθητικής δόσης, παρουσιάζονταν μόνο οι ψυχεδελικές εμπειρίες. Έτσι τώρα μπορούσαμε να πούμε ότι βρέθηκε το πιο ακίνδυνο φάρμακο και κανείς δεν θα μπορούσε να κατηγορήσει το γιατρό που το χρησιμοποιεί. Εντούτοις εξ όσων γωρίζω, πολύ λίγοι ψυχοθεραπευτές αξιοποίησαν το φάρμακο αυτό, πιθανόν και λόγω του φόβου της ίδιας της εταιρείας για πιθανές επιπτώσεις από τη χρήση του. Πάντως μέχρι τώρα, δεν υπάρχει μαρτυρία για κατάχρηση του φαρμάκου από τοξικομανείς, ίσως και λόγω του ότι δεν προκαλεί ευφορία. Ο Α. Καυκαλίδης αφού ξεκίνησε με LSD και ψιλοκυβίνη, τελικά προχώρησε με κεταμίνη. Μας δίδει στα βιβλία του θαυμάσιες περιγραφές των εμπειριών των ασθενών του, που αποδείχθηκαν πολύτιμες τόσο στη θεραπεία, όσο και για τη διατύπωση των δικών του συμπερασμάτων και θεωριών, που τον οδήγησαν από την ψυχοθεραπεία σε φιλοσοφικές προεκτάσεις και τέλος στην κοσμολογική του υπόθεση.

Σ’ αυτό το σημείο μπορούμε να δούμε τι συμβαίνει στα άτομα που είχαν ψυχοδηλωτική εμπειρία κι ακόμη περισσότερο θεραπεία. Συχνά παρουσιάζεται αλλαγή ακόμα και στην προσωπικότητα. Η παρούσα ζωή τους φαίνεται παροδική, επιφανειακή, μικρό μόνο μέρος μιας πιο μεγάλης πραγματικότητας που παίρνει διαστάσεις συμπαντικές. Τα καθημερινά μεγάλα και μικρά προβλήματα σμικρύνονται, και μαζί μ’ αυτά μειώνεται και το στρες που τα συνοδεύει. Το άτομο παρουσιάζεται πιο ήρεμο, δείχνει περισσότερη κατανόηση προς τους άλλους. Αυτά δηλαδή που πολλοί προσπαθούν να πετύχουν με την αυτοσυγκέντρωση, τις ανατολικές φιλοσοφίες, το μυστικισμό κ.λπ. υποτίθεται ότι επιτυγχάνονται με την ψυχοδηλωτική θεραπεία σε σύντομο διάστημα. Εξ ου και η δυσπιστία των ορθόδοξων ψυχαναλυτών ακόμα και η αντιπάθεια τους προς τους ψυχεδελικούς θεραπευτές. Όπως ισχυρίζονται οι τελευταίοι, περιπτώσεις που τραβούσαν χρόνια και είχαν κάπου κολλήσει, απογειώθηκαν σε νέες ενδοσκοπήσεις, με μια μόνο ψυχοδηλωτική εμπειρία. Η αντίδραση των ορθόδοξων έβαλε τον οβολότης στην εκστρατεία που τελικά οδήγησε στην απαγόρευση των ψυχεδελικών και ιδίως του LSD. Πώς δρουν τα ψυχοδηλωτικά πάνω σε υγιείς ανθρώπους; Φαίνεται ότι πετυχημένοι καθ’ όλα άνθρωποι, πετυχαίνουν περισσότερα με την ψυχοδηλωτική εμπειρία. Μπορούμε εδώ ν’ αναφέρουμε τη χρήση τους από τους φοιτητές της ιατρικής και της ψυχιατρικής, για μια εμπειρική γνωριμία αναλογική ψυχωσικών καταστάσεων. Παρακολουθώντας οι ίδιοι ψυχοδηλωτικές συνεδρίες, αποκτούσαν εμπειρία των ασυνήθιστων συμπεριφορών των υποκειμένων, κάτω από ελεγμένες συνθήκες. Επιπλέον είχαν τα πλεονεκτήματα της αυξημένης ευαισθησίας, την καθαρτική δηλαδή επίδραση, όταν έπαιρναν το φάρμακο με συμπαραστάτη τον καθηγητή τους.

Πρέπει επίσης να λεχθεί εδώ ότι, οι θεραπευτές έπρεπε οι ίδιοι ν’ αναλυθούν ψυχοδηλωτικά όπως συμβαίνει ανάλογα και με τους κλασικούς ψυχαναλυτές.

Οι καλλιτέχνες, ποιητές, ζωγράφοι, συγγραφείς, μουσικοί, βρήκαν νέες πηγές έμπνευσης και πολλά καλής ποιότητας έργα πραγματοποιήθηκαν σαν αποτέλεσμα της ψυχεδελικής επανάστασης. Φαίνεται ότι η φαντασία τονώνεται, η δημιουργικότη τα αυξάνεται, η παρατηρητικότητα και η ευαισθησία παίρνουν νέες διαστάσεις. Η διείσδυση στο ασυνείδητο ανοίγει έναν ολόκληρο νέο κόσμο, επαναλαμβάνεται δηλαδή αυτό που είχε κάνει στην τέχνη η ψυχανάλυση μερικές δεκαετίες νωρίτερα. Αλλά και στο μη καλλιτέχνη η επίδραση παίρνει τη μορφή της πιο βαθιάς κατανόησης της καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Η θρησκευτική εμπειρία είναι ένα κοινό μοτίβο σε πολλούς που έκαναν το ψυχεδελικό ταξίδι, με αποτέλεσμα ενδυνάμωση της θρησκευτικότητάς τους και της πίστης τους στη θεία δύναμη δημιουργό του σύμπαντος. Οι διάφορες ψυχοδραστικές ουσίες έχουν χρησιμοποιηθεί απ’ όλους σχεδόν τους λαούς, με την ελπίδα να οδηγήσουν στην απόκτηση παραψυχολογικών ικανοτήτων. Κάθε λαός έχει και τη δική του συνταγή που κάνει το χρήστη να προβλέπει το μέλλον, να διαγιγνώσκει αρρώστιες, να έχει εξωαισθητηριακή αντίληψη. Η Χαρμίνη φερ’ ειπείν, που έχει απομονωθεί από το φυτό Μπανιστερίοψις, ονομάζεται επίσης και Τηλεπαθίνη. Το Γιαχέ πιστευόταν ότι έδινε μαντικές ικανότητες. Μάλιστα πιστευόταν ότι η παραψυχολογική ικανότητα δεν σταματούσε μετά από τη λήξη της δράσης του φαρμάκου. Δειγματοληπτικά αναφέρω τη μελέτη των Masters και Houston, που το 1965 δοκίμασαν άτομα κάτω από την επίδραση LSD στις γνωστές κάρτες του Πανεπιστημίου Ντιούκ, χωρίς εντυπωσιακά αποτελέσματα. Οι ίδιοι ερευνητές, με διαφορετικού τύπου πείραμα, είχαν πιο εντυπωσιακά αποτελέσματα. Φτάνουμε στο ερώτημα, πώς επιδρούν στον εγκέφαλο οι ουσίες αυτές; Πρέπει να πούμε πρώτα ότι ένα πολύ μικρό ποσοστό μπορεί να περάσει το φράγμα αίματος-εγκεφάλου. Από τη ληφθείσα ποσότητα LSD φερ’ ειπείν, μόνο το 0,01% περνά στον εγκέφαλο. Ο Sydney Koen έχει υπολογίσει ότι από μια μέτρια δόση, μόνο 3.700.000 μόρια κατορθώνουν να περάσουν στον εγκέφαλο και να ‘ρθουν σ’ επαφή με τα 12 δισ. κύτταρα του εγκεφάλου και μόνο για λίγα λεπτά της ώρας. Πολλοί προσπάθησαν να συνδέσουν τα ψυχεδελικά φαινόμενα με τροποποίηση της λειτουργίας των νευρομεταβιβαστικών ουσιών και ιδιαίτερα της Σεροτονίνης, που έχει σχέση τόσο με τις οπτικές εντυπώσεις (συχνό φαινόμενο της ψυχεδελικής εμπειρίας), όσον και με το μεταιχμιακό σύστημα υπεύθυνο για τα συναισθήματα (συχνό φαινόμενο η συναισθηματική αναστάτωση). Εντούτοις, αυτό δεν μπορεί να εξηγήσει την πληθώρα των άλλων εμπειριών, όπως και το ότι πολλές απ’ αυτές τις ουσίες δεν έχουν καμιά επίδραση στη Σεροτονίνη.

Μια άλλη άποψη είναι ότι ενισχύεται ο ρόλος του δεξιού ημισφαιρίου; που συνήθως είναι στη σκιά του κυριαρχικού αριστερού. Το αριστερό είναι περισσότερο αναλυτικό και λογικό, εκεί εδρεύουν τα κέντρα των μαθηματικών, της ομιλίας και άλλων ανώτερων λειτουργιών. Το δεξιό ημισφαίριο είναι ενορατικό και περισσότερο ολιστικό, λιγότερο δηλαδή εξειδικευμένο. Εκτιμά τη μουσική, την τέχνη, τη δημιουργικότητα. Σύμφωνα με τους ψυχαναλυτές είναι το κέντρο του ασυνείδητου. Αυτό λοιπόν το δεξιό μέρος του εγκεφάλου σπάει τα δεσμά του με την ψυχεδελική εμπειρία. Άλλοι ερευνητές λένε ότι αυτό γίνεται με τη διευκόλυνση της διόδου των ερεθισμάτων, από το δεξιό στο αριστερό ημισφαίριο στη μετωπιαία περιοχή, όπου το συνειδησιακό κέντρο. Βέβαια βρισκόμαστε ακόμη στο στάδιο των θεωριών. Εκείνο που έχει σημασία να πούμε τελειώνοντας, είναι ότι τα ψυχοδηλωτικά, είναι πράγματι ψυχοδηλωτικά, δηλαδή επιτρέπουν στα ενδότερα στρώματα του ψυχισμού, του εσωτερικού δηλαδή σύμπαντος, να εκδηλωθούν και ν’ αποκτήσουν συνείδηση του εξωτερικού σύμπαντος, μικρό μόριο του οποίου είναι ο εγκέφαλος του ανθρώπου.

Ο άνθρωπος ο μικρός, ο μέγας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
-Εγκυκλοπαίδεια των Ψυχεδελικών, 1988, Πήτερ Στάφφορντ.
-Η Γνώση της Μήτρας, 1979, Αθ. Καυκαλίδη.
-Η Δύναμη της Μήτρας και η Υποκειμενική Αλήθεια, 1977, Αθ. Καυκαλίδη.
-Psychedelic Drugs, 1973, Brian Wells.
-LSD Psychotherapy, 1980, Stanislav Grof.
-Psychedelic Drugs Reconsidered, 1981, Lester Grinspoon and James Bakalar.
-LSD and Alcoholism, 1970, Jerome Levine.
-Lysergic Acid & Ritalin in the Treatment of Neurosis, 1963, Thomas Ling and John Buckman.

Πηγή: ΑΥΤΟΨΥΧΟΓΝΩΣΙΑ – Α’ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΜΕ ΘΕΜΑ:Το ψυχοθεραπευτικό, ψυχιατρικό και φιλοσοφικό έργο του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΚΑΥΚΑΛΙΔΗ – Κύπρος 1989 – ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΟΔΥΣΣΕΑΣ – Αθήνα 1989, Σελ. 23-34

^[10]. Η θεραπεία του καρκίνου με Κάνναβη και Κανναβινοειδή

Ένας γνωστός μου εντοπίστηκε με καρκίνο να έχει πλήξει τους λεμφαδένες του. Γνωρίζοντας την αδυναμία του στην αναζήτηση της επιπλέον πληροφορίας μπήκα στη διαδικασία να ψάξω λίγο την περίπτωσή του στο πεδίο των εναλλακτικών θεραπειών του καρκίνου. Εντόπισα λοιπόν κάτι το αρκετά ενδιαφέρον, και η φυσική θέση της δημοσίευσης του άρθρου-κριτική βρίσκεται ακριβώς εδώ, σε αυτή τη σελίδα. Και, επειδή η πηγή ρητά απαγορεύει την εξ ολοκλήρου αναδημοσίευσή του, για τη νομιμοποίηση της παρούσας δημοσίευσης, επιλέγονται επίμαχα σημεία ενδιαφέροντος που αποτελούν και την βάση της κριτικής που ασκεί τούτη εδώ η δημοσίευση, τόσο επειδή τα δεδομένα και η πληροφορία -που αφορούν τον καρκίνο και την πιθανή εξέλιξη της υγείας των ανθρώπων- είναι αντι-ανθρωπιστικό εάν περιφέρονται μόνο σε συγκεκριμένο κύκλο ιατρών, όσο και για το λόγο ότι οι ασθενείς ανά τη υφήλιο έχουν αυτοδίκαιο δικαίωμα πρόσβασης στη γνώση.

Στο NIH (Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας, ΗΠΑ), στον τομέα NCI (Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου) εδράζεται η PDQ (ολοκληρωμένη βάση δεδομένων του NCI), όπου, PDQ = (Physician Data Query), ‘Βάση Δεδομένων των Ιατρών’ απ’ όπου αντλούν οι γιατροί των ΗΠΑ τις πιο ενημερωμένες πληροφορίες. Το εν λόγω άρθρο φέρει τίτλο Cannabis and Cannabinoids (PDQ®) και η τελευταία ενημέρωσή του έχει γίνει στις 16 Ιουλίου 2015.

Αποσπάσματα
-Παρά το γεγονός ότι η κάνναβη δεν πιστεύονταν ότι είχε καμία ιατρική χρήση, η κυβέρνηση των ΗΠΑ την είχε διανείμει σε ασθενείς κατά περίπτωση χωριστά στα πλαίσια προγράμματος παρηγορητικής χρήσης, ερευνώντας νέα φάρμακα (IND), μεταξύ του 1978 και του 1992.
-Η παρουσία των υποδοχέων κανναβινοειδών στα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος υποδηλώνει ότι τα κανναβινοειδή μπορεί να έχουν ένα ρόλο στην ανοσοποίηση.
-Η κάνναβη και τα κανναβινοειδή έχουν μελετηθεί στο εργαστήριο και στην κλινική για την ανακούφιση από το πόνο, ναυτία και εμετό, το άγχος και την απώλεια της όρεξης.
-Η κνναβινοειδή μπορεί να έχουν οφέλη στη θεραπεία των συμπτωμάτων του καρκίνου ή τις παρενέργειες των θεραπειών του καρκίνου. Υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για τη θεραπεία παιδιών, με την κάνναβη και τα κανναβινοειδή σε συμπτώματα όπως η ναυτία, αν και οι μελέτες είναι περιορισμένες.
-Δύο κανναβινοε(δροναβινόλη και ναμπιλόνη) είναι φάρμακα που έχουν εγκριθεί από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) για πρόληψη ή θεραπεία και για τις σχετικές με τη χημειοθεραπεία ναυτία και εμετό.
-Η κάνναβη έχει αποδειχτεί ότι σκοτώνει τα καρκινικά κύτταρα στο εργαστήριο.
-Το κύριο ενεργό των κανναβινοειδών στην κάνναβη είναι η δέλτα-9-THC. Ένα άλλο ενεργό κανναβινοειδών είναι η κανναβιδιόλη (CBD), η οποία μπορεί να ανακουφίσει τον πόνο και την φλεγμονή του αρχικού σταδίου χωρίς να προκαλεί την «μέθη» της δέλτα-9-τετραϋδροκανναβινόλης. Τα κανναβινοειδή μπορεί να είναι χρήσιμα στη θεραπεία των παρενεργειών του καρκίνου και στη θεραπεία του καρκίνου.
Άλλες πιθανές επιδράσεις των κανναβινοειδών περιλαμβάνουν:
-Αντι-φλεγμονώδη δράση.
-Αποτρέπει την κυτταρική ανάπτυξη.
-Εμποδίζει την ανάπτυξη των αιμοφόρων αγγείων που τροφοδοτούν τους όγκους.
-Αντιική δράση.
-Ανακούφιση μυϊκών σπασμών που προκαλούνται από τη σκλήρυνση κατά πλάκας.

Η αντικαρκινική δράση
-Μελέτες σε ποντικούς και αρουραίους έδειξαν ότι τα κανναβινοειδή ενδέχεται να αναστείλουν την ανάπτυξη του όγκου με την πρόκληση κυτταρικού θανάτου, εμποδίζοντας την κυτταρική ανάπτυξη, και αποτρέποντας την ανάπτυξη των αιμοφόρων αγγείων εκείνων που χρειάζονται οι όγκοι για να αναπτυχθούν.
Εργαστηριακές μελέτες και μελέτες σε ζώα έχουν δείξει ότι τα κανναβινοειδή μπορεί να είναι σε θέση να σκοτώσουν τα καρκινικά κύτταρα ενώ προστατεύουν τα φυσιολογικά κύτταρα.
-Μια μελέτη σε ποντικούς έδειξε ότι τα κανναβινοειδή μπορούν να προστατεύσουν από φλεγμονές του παχέος εντέρου και δυνητικά μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο από καρκίνο του παχέος εντέρου, και πιθανά στη θεραπεία του.
-Μία εργαστηριακή μελέτη της δέλτα-9-THC σε ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα (καρκίνος του ήπατος) έδειξε ότι τα κύτταρα αποδυνάμωσαν ή σκότωσαν τα καρκινικά κύτταρα. Η ίδια μελέτη των δέλτα-9-THC σε μοντέλα ποντικών με καρκίνο του ήπατος έδειξε ότι είχε αντικαρκινική δράση. Η Delta-9-THC έχει αποδειχτεί ότι προκαλεί αυτά τα αποτελέσματα ενεργώντας σε μόρια που μπορούν επίσης να εντοπιστούν σε κύτταρα μη-μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα και στα καρκινικά κύτταρα του μαστού.
-Μια εργαστηριακή μελέτη της κανναβιδιόλης (CBD) σε θετικούς οιστρογονικούς υποδοχείς και αρνητικούς οιστρογονικούς υποδοχείς των καρκινικών κυττάρων του μαστού έδειξε ότι προκάλεσε το θάνατο των καρκινικών κυττάρων ενώ είχε μικρή επίδραση στα φυσιολογικά κύτταρα του μαστού. Μελέτες σε μοντέλα ποντικών με μεταστατικό καρκίνο του μαστού έδειξαν ότι τα κανναβινοειδή μπορούν να μειώσουν την ανάπτυξη, τον αριθμό, και την εξάπλωση των όγκων.
-Μία εργαστηριακή μελέτη της κανναβιδιόλης (CBD) σε ανθρώπινα κύτταρα γλοιώματος έδειξαν ότι όταν χορηγείται μαζί με χημειοθεραπεία, οι CBD μπορεί να κάνει τη χημειοθεραπεία πιο αποτελεσματική και να αυξήσει τον θάνατο των καρκινικών κυττάρων χωρίς να βλάψει τα φυσιολογικά κύτταρα. Μελέτες σε μοντέλα καρκίνου ποντικών έδειξαν ότι η CBD μαζί με τη δέλτα-9-THC μπορούν να καταστήσουν τη χημειοθεραπεία όπως η τεμοζολομίδη πιο αποτελεσματική.
-Σε μια ανασκόπηση των ποσοστών του καρκίνου της ουροδόχου κύστης σε χρήστες κάνναβης και μη χρήστες έγινε σε πάνω από 84.000 άνδρες στην Καλιφόρνια. Πάνω από 16 χρόνια παρακολούθησης και κατηγοριοποίησης ανά ηλικία, φυλή / εθνοτική ομάδα και δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ), τα ποσοστά του καρκίνου της ουροδόχου κύστης βρέθηκαν να είναι 45% χαμηλότερα σε χρήστες κάνναβης σε σχέση με τους άνδρες εκείνους που δεν αναφέρουν χρήση κάνναβης.
Η βάση δεδομένων περιέχει περιλήψεις της PDQ των πιο πρόσφατων δημοσιευμένων πληροφοριών σχετικά με την πρόληψη του καρκίνου, την ανίχνευση, τη γενετική, τη θεραπεία, υποστηρικτική φροντίδα, καθώς και συμπληρωματική και εναλλακτική ιατρική.
Αυτή η PDQ περίληψη πληροφοριών για τον καρκίνο έχει τρέχουσες πληροφορίες σχετικά με τη χρήση της κάνναβης και των κανναβινοειδών στη θεραπεία των ατόμων με καρκίνο. Έχει ως στόχο να ενημερώσει και να βοηθήσει τους ασθενείς, τις οικογένειες και τους φροντιστές. Δεν δίνει επίσημες κατευθυντήριες γραμμές ή συστάσεις για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με την υγειονομική περίθαλψη.