{..}Οι άνθρωποι που στερούνται το προνόμιο να μιλούν και να ακούγονται, μετανάστες, πολιτικοί πρόσφυγες, γυναίκες, παιδιά, ψυχασθενείς, ηλικιωμένοι, εργάτες του Τρίτου Κόσμου, υποσιτιζόμενοι και περιθωριακοί, έχουν βιώσει από πρώτο χέρι πως εκεί όπου τελειώνουν τα λόγια, (ή δεν προφέρονται καν) αρχίζει η κατάχρηση της εξουσίας, είτε αυτή καλείται ρατσιστική βία, είτε τραμπουκισμός, είτε σεξουαλική κακοποίηση, συνεχίζει ο συγγραφέας, φέρνοντας μας κατά νου ένα είδος ανατριχιαστικού οργουελιανού διευθυντηρίου που επαναλαμβάνει το ίδιο πράγμα απευθυνόμενο στο υποσυνείδητο, επιχειρώντας να αποκλείσει κάθε νέα μορφή σκέψης, λόγου, αντίδρασης, δημιουργίας, έκφρασης.
———————————————————————————————
«Ποιός λέει τι σε ποιόν και πότε, ενδιαφέρει πάρα πολύ τις αρχές, τους δικτάτορες, τους πατεράδες, τους δασκάλους και τους αξιωματούχους παντός είδους»- Χανίφ Κιουρέισι
«Όποτε ένα μορφωμένο άτομο συλλαμβάνεται και καταλήγει στη φυλακή, του δίνουν χαρτί και μολύβι και του λένε “γράψε!”», έλεγε ο Άιζακ Μέιμπελ. Εκείνο, όμως, που στην πραγματικότητα θέλουν οι ανακριτές του, είναι να γράψει αυτά που συμφέρουν τους ίδιους – λόγια ψεύτικα που θα διαστρέψουν τη γλώσσα, το σημαντικότερο μέσον που τους συνδέει με τους άλλους, εξηγεί ο Κιουρέισι.
Οι άνθρωποι που στερούνται το προνόμιο να μιλούν και να ακούγονται, μετανάστες, πολιτικοί πρόσφυγες, γυναίκες, παιδιά, ψυχασθενείς, ηλικιωμένοι, εργάτες του Τρίτου Κόσμου, υποσιτιζόμενοι και περιθωριακοί, έχουν βιώσει από πρώτο χέρι πως εκεί όπου τελειώνουν τα λόγια, (ή δεν προφέρονται καν) αρχίζει η κατάχρηση της εξουσίας, είτε αυτή καλείται ρατσιστική βία, είτε τραμπουκισμός, είτε σεξουαλική κακοποίηση, συνεχίζει ο συγγραφέας, φέρνοντας μας κατά νου ένα είδος ανατριχιαστικού οργουελιανού διευθυντηρίου που επαναλαμβάνει το ίδιο πράγμα απευθυνόμενο στο υποσυνείδητο, επιχειρώντας να αποκλείσει κάθε νέα μορφή σκέψης, λόγου, αντίδρασης, δημιουργίας, έκφρασης.
Από τον Tζόζεφ Μακάρθι στους σύγχρονους βαρώνους του εγκλήματος
Τα διάφορα συστήματα, όντας πανίσχυρα, διαθέτουν πληθώρα τρόπων για να επιβάλλουν με εύκομψο ή άκομψο τρόπο μια δικτατορία ή μονοφωνία: από το ξερίζωμα της γλώσσας ως το κάψιμο των βιβλίων, από τη λογοκρισία ως τον κεκαλυμμένο αποκλεισμό και τον παραγκωνισμό, π.χ. να αγνοείται συστηματικά κάποιος, μέχρι την παραβίαση των πιο ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων και το έννομο κρατικό φακέλωμα, τις «μαύρες λίστες» και την απειλή της σωματικής ακεραιότητος ως και τον ίδιο τον θάνατο, ωμό και εν ψυχρώ ή συγκεκαλυμένο με την ανοχή ενός ολόκληρου συστήματος με σκοπό τον απόλυτο εξευτελισμό θεμελιωδών ανθρωπίνων αξιών, έργο αφρόνων που εκτελούν με χειρουργική ακρίβεια την αποστολή τους, σκοτεινώς βοηθούμενοι από ένα γερά δομημένο παρακράτος διεφθαρμένων, (γιατροί, αστυνομικοί, φύλακες, δημοσιογράφοι κ.λπ.).
Οι διωγμοί, οι φυλακίσεις και οι προσπάθειες για ηθική και επαγγελματική εξόντωση είναι μια θλιβερή πραγματικότητα.
Ο ελληνικής καταγωγής σκηνοθέτης, συγγραφέας και σεναριογράφος Ελία Καζάν, μεγαλοφυής αλλά κυνικός, δημιουργός και προδότης, παιδί μεταναστών και άνθρωπος του περιθωρίου, ο οποίος είχε ζήσει τα περισσότερα χρόνια της νεανικής του ζωής “μέσα σε ένα νέφος απορρίψεων – πραγματικό ή φανταστικό”, δε διστάζει καθόλου να παρομοιάσει τον εαυτό του με φίδι που αλλάζει δέρμα, και ότι ανέφερε με προθυμία τα ονόματα των επικίνδυνων αριστερών, ενώ σαφώς μπορούσε να το αποφύγει. Αλλά έπραξε με σκοπιμότητα “επειδή” όπως εξομολογείται στην αυτοβιογραφία του “δεν ήταν εκείνο που ήθελα. Πράγματι, δε μπορούσα να καταλάβω το μέγεθος της ενοχής μου -η λογική μου έλεγε ότι είχα ενεργήσει σωστά. Φαίνεται ότι είχα ξεπεράσει ορισμένα βασικά όρια ανοχής για τα ανθρώπινα λάθη και τις αμαρτίες».
Η σύγκρουση με το κατεστημένο πάντοτε έβλαπτε ενώ το φλερτ με την εξουσία απέφερε ουσιαστικότερους καρπούς.
Η γραφή είναι ατομικιστική απασχόληση και συνυφασμένη με τον εγωισμό. Δεν σχετίζεται με τη συλλογικότητα και την ομαδική εργασία.
Στη Νέα Εποχή η Τρομοκρατία, το Απόλυτο Κακό είναι επώνυμο: έχει ένα όνομα αλλά πολλά επίθετα. Στο όνομα της εξορκίζεται η αναστολή, ο περιορισμός και η κατάργηση των ελευθεριών και των αξιών δια νόμου και του damnatio memoriae. Σε μια εποχή όπου τα πάντα κατασκευάζονται, η ενημέρωση δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Βίντεος κυβερνητικών υπηρεσιών ή ιδιωτικών εταιριών ενσωματώνονται σε ρεπορτάζ, ή και τα υποκαθιστούν πλήρως, χωρίς ωστόσο να ενημερώνονται οι τηλεθεατές για την πηγή της “πληροφόρησης”. Η μοντέρνα προπαγάνδα φροντίζει ώστε τα θέματα των δελτίων ειδήσεων να διανθίζονται από καλοσερβιρισμένες ρεκλάμες κυβερνητικών προγραμμάτων ή πολυεθνικών εταιρειών.
Όσο η ψεύτικη αξία στο χρηματιστήριο της ενημέρωσης ανεβαίνει, τόσο τα έργα των θαρραλέων φωνών παραγκωνίζονται. Τα ΜΜΕ ανήκουν στους ίδιους ανθρώπους που κατασκευάζουν τα όπλα, που ελέγχουν όλες τις πηγές ενέργειας και που πληρώνουν τους πολιτικούς: οι αμερικανοί πολίτες έχουν καθόλου – ή ελάχιστη- ενημέρωση για τη δική τους χώρα, λαμβάνουν ψευδή εικόνα του τι πραγματικά συμβαίνει.
Και αν οι συγγραφείς είναι δύσκολος και κραυγαλέος στόχος, υπάρχουν ευκολότεροι στόχοι: οι άνθρωποι του τύπου. Άνθρωποι που προσπαθούν να φέρουν σε πέρας την αποστολή τους κάτω από εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες. Θεωρητικά τα ΜΜΕ είναι ο βασικός θεματοφύλακας της κοινωνίας, στον οποίο δίνουν λόγο οι εκάστοτε υπεύθυνοι, κι αυτό πολλαπλασιάζει τα χτυπήματα κάτω από τη μέση που δέχεται η ελευθεροτυπία σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Οι δημοσιογράφοι οι οποίοι διερευνούν θέματα διαφθοράς, έρχονται συχνά αντιμέτωποι με την εξουσία. Η επιτυχία τους στην πάταξή της, έγκειται συχνά σε εξωτερικούς παράγοντες όπως οι νόμοι περί ελευθερίας του Τύπου, οι ανεξάρτητοι και αμερόληπτοι δικαστές, οι τίμιοι και συνεπείς αστυνομικοί και οι δημόσιοι υπάλληλοι.
Την σήμερον, οι δημοσιογράφοι είναι περισσότερο εξαρτημένοι από τα φώτα της δημοσιότητας παρά ποτέ -σε βαθμό που να έχουν αποκτήσει τους δικούς τους οπαδούς μεταξύ των αναγνωστών ώστε να είναι δημοφιλέστεροι από αρκετούς πολιτικούς, και να αφιερώνονται στην αποκάλυψη όχι των καταχρήσεων εξουσίας, αλλά σκανδάλων που θα ανεβάσουν τις «πωλήσεις» τους, στην πληρωμή εγκληματιών για την άντληση πληροφοριών, στην κατασκευή ψευδών ειδήσεων ή στην άνευ ορίων παραβίαση της ιδιωτικής ζωής.
Οι δολοφονίες, οι φυλακίσεις και οι διώξεις με πρόσχημα την τρομοκρατία – αυτόν τον γενικό και αόριστο εχθρό – βρίσκονται σε έξαρση σαν πραγματική αρρώστια.
Η μαφία του εγκλήματος είναι αρκετά ισχυρή ώστε να φιμώνει και τα πιο αποφασισμένα στόματα.
Τα παιδιά, στην προσπάθειά τους να εκφραστούν πειραματίζονται με τις λέξεις, και μαθαίνουν τις έννοιες της απαγόρευσης της τιμωρίας και τι είναι το μυστικό και το λαθραίο: αλλά επίσης μαθαίνουν ότι αυτό που λένε μπορεί να έχει δυσάρεστες συνέπειες. Όταν ανακαλύψουν τι είναι αυτό που δεν μπορεί να ειπωθεί, οι επιλογές περιορίζονται στις ελάχιστες δυνατές: πρέπει να μάθουν να ψεύδονται – ή να συγκρατούν τη γλώσσα τους. Αν είναι τυχερά, γίνονται δημιουργικά και μαθαίνουν τη μεταφορική έκφραση. Αν είναι άτυχα, τρελαίνονται.
Γι’ αυτό και ο καταθλιπτικός, λιγομίλητος όχι εκ φύσεως, δεν πιστεύει στη γλώσσα ως φορέα μηνύματος κι αισθάνεται αποκομμένος από την πηγή των λέξεων. Ο σιωπηλός, ο οποίος ξεχωρίζει από το πλήθος, πρέπει με κάποιο επίθετο να χαρακτηριστεί: προβληματικός, δυσπροσάρμοστος, ψυχικά ανεπαρκής, ή ξένος, μετανάστης, πρόσφυγας, εξόριστος, ένας παρείσακτος, που «δεν ανήκει εδώ». Αυτή όμως η επιβεβλημένη σιωπή, προς όφελος των ισχυρών δεν είναι χωρίς συνέπειες.
© 2005 Κίτσου Ντίνα
“Η Ντίνα Κίτσου γεννήθηκε στην Κόρινθο το 1972. Έκανε σπουδές Μετάφρασης και Τουριστικών Επαγγελμάτων. Μιλάει αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά και ισπανικά. Έχει κερδίσει διαγωνισμό διηγήματος (Το Μυστικό των Θεών, Καστανιώτης 1998) και δοκιμίου. Έχει γράψει pastiches (πάνω στον Άγιο της Μοναξιάς και το Πορτραίτο του Καλλιτέχνη), κριτικές βιβλίων, διηγήματα και ένα μυθιστόρημα σε ύφος μαγικού ρεαλισμού με τίτλο Η Βερόνικα και ο Συνταγματάρχης από τις εκδόσεις Πατάκη. Συνεργάζεται με το λογοτεχνικό περιοδικό Να Ένα Μήλο.
Τα παραπάνω είναι αποσπάσματα από το:
Το στοίχημα της ελευθερίας της έκφρασης (και γιατί θα το χάσετε)
Της Ντίνα Κίτσου, Λογοτέχνης
Δημοσιεύθηκε: 17 Sunday July @ GTB Daylight Time
Θεματική Ενότητα: Ανθρωπολογία
https://www.archive.gr/news.php?readmore=149
+ - 